Goed nieuws! Iets leren eten is eigenlijk niet zo’n zware opdracht. Dat weet ik uit ervaring. Eten is een heel zintuigelijk proces, waarbij je smaak, geur en ogen een heel belangrijk rol spelen. Zowel bij het verteringsproces als bij je verzadigingsgevoel. Eten doe je in de eerste plaats om jezelf te voeden, om je lichaam te voorzien van de nodige voedingsstoffen en energie. Op die manier kunnen je lichaam, brein en hart dagelijks alles krijgen om de talloze noodzakelijke processen goed te kunnen uitvoeren.
Daarom geef ik aan heel wat mensen vaak voor gezondheidsherstel het advies om veel meer voedingsmiddelen te gaan eten dan ze gewend zijn en zelfs kennen. Maar aangezien eten een heel zintuigelijk proces is, worden ook heel wat voedingsmiddelen in onze hersenen gekoppeld met emoties en gevoelens. Dit maakt het allemaal wat complexer. Hierdoor zijn er misschien een aantal zaken die je zult moeten leren eten.
Tweedekansvoedingsmiddelen
Net als mensen verdienen voedingsmiddelen een tweede kans, en een derde én een vierde… Eigenlijk moet je de dingen die je niet lust minstens 10 keer proberen om te kunnen zeggen dat je ze écht niet lust. Iets leren eten is dus zeker niet onmogelijk! Maar het zou wel kunnen dat je een uitzonderlijke slechte ervaring hebt gehad een bepaalde groente of een stuk fruit… Dus in wezen gaat het ook een beetje om het herstellen van die relatie, de relatie van jou met dat voedingsmiddel. In mijn jaren ervaring als voedingsdeskundige en natuurdiëtiste hoor ik vaak verhalen die niets aan de verbeelding overlaten…
Ben je als kind gedwongen om elke week vis te eten? Dan is het eigenlijk niet zo gek dat je nu nog steeds geen hap vis door je keel krijgt. En zo was een jongeman ooit eens erg ziek geworden na het drinken van (te veel) appeljenever, waardoor hij tot op de dag van vandaag geen enkel gerecht of drank waar appel in verwerkt is in zijn maag kan houden. Dergelijke ervaringen zorgen voor een compleet begrijpelijke reactie van ons lichaam. Maar gelukkig hoeft ons lichaam ook geen leven lang de gevangene te blijven van zulke beproevingen.
Een trotse alleseter!
Jij kunt voor een groot deel zelf beslissen om voortaan tot de club van de alleseters te gaan behoren. Iets leren eten, daar ben je namelijk nooit te oud voor. Het is wel zo dat je smaakzin nog evolueert en dat het voor kinderen een grotere uitdaging is om smaken zoals bitter en zuur te leren appreciëren. En uiteraard heeft ieder mens zijn eigen aangeboren smaakvoorkeuren. De ene zal zijn neus optrekken bij alleen al de gedachte aan groenten maar speelt met genoegen een heel bord pasta naar binnen zonder nog maar een béétje saus. De andere vindt een boterham met kippenwit maar een droge en saaie bedoening en geeft de voorkeur aan pasta met vooral heel veel saus en groenten.
Maar iets lusten is niet alleen een kwestie van ‘nature’ maar ook van ‘nurture‘. Je opvoeding, je omgeving en hoe die omgaat met voeding speelt dus ook een grote rol. Het begint al in de baarmoeder, wanneer je nog volledig afhankelijk bent van de voeding van je moeder. Ook als kleuter heeft wat je ouders op tafel zetten een grote invloed op wat je wel en niet graag in je mond stopt. En wat behalve het eten dat op tafel staat mínstens even belangrijk is, is de sfeer aan tafel. Dat maakt dat je toch veel meer vat hebt op wat je wel of niet lust dan je denkt. Wil je iets leren eten? Hou dan alvast dat goed in je achterhoofd. Ik geef je graag een aantal tips mee om voeding stap voor stap te leren appreciëren en uiteindelijk te leren eten. En, wie weet word je wel een echte fan!
1. Niets forceren
Net zoals je je kinderen niet moet dwingen om iets te eten, mag je jezelf ook geen voedingsmiddelen opdringen. Iets leren eten is een geleidelijk proces. Gun jezelf de tijd om dit rustig aan te doen en stap voor stap. Door jezelf te forceren om iets te lusten, krijg je er alleen maar een grotere degout van. En dan ben je nog verder van huis. Ben je vroeger zelf van thuis uit vaak gedwongen om iets tegen je zin te eten? Laat deze ervaring dan los en begin opnieuw…
2. Een mild begin
Wees mild voor jezelf en begin met iets toegankelijks. Subtiele smaken zijn perfect om te starten. Lust je geen kolen, dan start je best met bijvoorbeeld zacht en gaar gestoofde witte kool. Die is vrij zoet van smaak. Via deze kool kun je dan opbouwen naar andere kolen en uiteindelijk kan je zelfs een spruitjesfan worden!
Geitenkaas is voor heel wat mensen onbemind omdat dit aanvankelijk een eerder zure smaak heeft en bovendien een andere textuur dan de klassieke kazen. Maar inmiddels is het aanbod van geitenkaas zo uitgebreid dat er ook zachte, romige kazen zijn die sterk gelijken op een jonge kaas. Voor veel mensen is geitenkaas beter verteerbaar en door met de zachte kazen te beginnen kan je dit smaakpatroon opbouwen. Leer je vis eten? Begin dan bij een witte vis die zacht is van smaak en bouw zo verder op naar vis met een meer uitgesproken smaak zoals makreel. Zo leer je binnen de kortste keren alle varianten eten.
3. Variëren en combineren
Het kan helpen om voedingsmiddelen die je niet lust te combineren met andere ingrediënten die je wel lust. Je favoriete kruiden of specerijen erop gebruiken kan de smaak al flink boosten. Of in het geval van ons voorbeeld met de witte kool, kan je witte kool als basis voor een currygerecht gebruiken. Het gaat tenslotte niet alleen om verschillende smaken maar er spelen nog een aantal andere factoren mee. De kleur van voedingsmiddelen speelt bijvoorbeeld ook een belangrijke rol en de textuur natuurlijk!
Diverse kleuren
Je eet ook met je ogen. Wanneer je combineert en varieert met voeding, is het nuttig en leuk om rekening te houden met de kleuren. Bij groenten is dat zeker het geval! Combineer eens groenten met verschillende kleuren. De natuur heeft het zo voorzien dat de meest kleurrijke maaltijden ook de meest voedzame zijn. Zo hebben groenten met verschillende kleuren vaak verschillende positieve eigenschappen.
En wie (kleine) kindjes heeft, zal vast al gemerkt hebben dat kleurtjes op een bord veel doen. Met een beetje creativiteit en inspanning kun je zelfs de saaiste maaltijd opvrolijken als je wat gaat spelen met vormen en kleuren op je bord. En nodig je gasten uit voor een maaltijd? Dan zullen die dat vast ook appreciëren. We houden immers allemaal van schoonheid, ook op ons bord!
Allerhande texturen
Iets leren eten lukt ook beter als je varieert met texturen. Sommige texturen zijn al wat toegankelijker dan andere. Eerder slijmerige voeding zal bij kinderen minder in de smaak vallen dan iets krokant. Vandaar dat kinderen helaas een pak enthousiaster eten als er gefrituurd mysterievlees op het menu staat dan bij een pan gestoofde champignons. Verschillende texturen van hetzelfde ingrediënt proberen, kan helpen om andere texturen te leren eten. Rauwe wortels raspen kan dan bijvoorbeeld helpen om gekookte worteltjes te leren eten. Of je kunt ze ook eens pureren. Een kuiltje erin met wat lava van saus en deze groentevulkaan wordt al een pak aantrekkelijker voor je kleine spruit om te eten.
Spelen met eten is daarom heel belangrijk bij proces van ‘iets leren eten’. Van spelen wordt iedereen blij, waardoor er een heel ander signaal naar je brein gestuurd wordt en er veel meer openheid zal ontstaan om nieuwe smaken en texturen te gaan eten.
Verschillende smaken
Smaken combineren kan helpen om dingen die je niet lust lekkerder te maken. Lust je geen witloof maar wel venkel. Dan zou het kunnen dat je een puree van witloof en venkel wel kunt smaken. De beste receptjes combineren trouwens álle 5 smaken: zoet, zuur, bitter, zout en scherp. Daarom ben ik een grote fan van 5-smakensalades. Op onze receptenpagina vind je er een heleboel.
Ook dit is de voorzienigheid van de natuur! Ingrediënten met verschillende smaken hebben namelijk vaak andere en zelfs complementaire eigenschappen.
Wil je een gezonde maaltijd bereiden? Dan is het dus zeker een goed idee om voor diversiteit te zorgen op je bord. Laat je creativiteit de vrije loop en combineer naar hartenlust allerlei texturen, smaken en kleuren! In een eerdere blog kan je meer lezen over de verbinding die het emotionele brein in je hersenen maakt met voeding.
Ga de uitdaging aan!
Durf de komende zomer die zaken die je niet lust te omarmen. Geniet ervan om ze te verwerken in een kleurrijke, verrassende maaltijd! Het combineren van de 5 smaken zal je helpen om een heleboel dingen waar je voorheen niet om stond te springen zelfs lekker te leren vinden. Laat onze blog over het belang van diverse smaken in je gerechten je inspireren! En natuurlijk kun je nog steeds de receptjes op onze website raadplegen.
